top of page

O łańcuchach mięśniowych

Godelieve Struyff-Denys - Belgijka, fizjoterapeutka z osteopatycznym wykształceniem - była pierwszą osobą, która mówiła o znaczeniu łańcuchów mięśniowych. Struyff-Denys znała koncepcję PNF Kabata, jak również terapię kręgosłupa według Mezieresa. Na jej pracę wyraźnie wpłynęli także Piret oraz Beziers, według których ruch zależy od kształtu powierzchni stawowych i dyspozycji mięśni, w szczególności tych wielostawowych.

Te dwa czynniki prowadzą według Pireta i Beziersa do ruchów spiralnych. W ten sposób powstaje napięcie, które nadaje segmentowi kształt i strukturę (S. Piret i M. M. Beziers: La coordination motrice, Mason 1971). Mówiąc innymi słowy - kształt ciała jest zdeterminowany wzorcami ruchu, które jednocześnie odzwierciedlają nastrój człowieka. Tutaj przejawia się komponent psychologiczny, niezwykle ważny dla Struyff-Denys.


Metoda Mezieresa opiera się na zmianie czynności narządu ruchu. Zakłada ona, że przyczyną wad postawy są zaburzenia koordynacji układu mięśniowo-szkieletowego. Psychika nie ma dla Mezieresa znaczenia. Oryginalność tej metody polegała (w latach 60. XX wieku) na nastawianiu kręgosłupa za pomocą tradycyjnej terapii, po czym korygowano go do wyprostu poprzez wzmacnianie mięśni pleców.


Mezieres uważał, iż kifozy, lordozy i skoliozy powstają nie wskutek niewydolności mięśni, lecz w wyniku wzmożonego napięcia grzbietowego łańcucha mięśniowego. Ponadto założył, że hipertoniczny grzbietowy łańcuch mięśniowy jest przyczyną osłabienia mięśni brzucha i zaburzeń koordynacji tej części ciała. Zatem terapia może polegać wyłącznie na detonizacji tylnego łańcucha mięśniowego, poczynając od głowy i na stopach kończąc. Struyff-Denys przejęła od Kabata koncepcję łańcuchów mięśniowych, a od Mezieresa - techniki rozluźniająco-rozciągające jako główną metodę leczenia.


Piret i Beziers dołożyli komponent psychologiczny. W ten sposób powstał pierwszy całościowy model łańcuchów mięśniowych. Struyff-Denys opisuje dziesięć łańcuchów mięśniowych - po pięć na każdej połowie ciała. W fizjologii wspomniane łańcuchy funkcjonują w sposób skoordynowany, co umożliwia wykonywanie spiralnych ruchów. Przy czym w większości przypadków dominuje jeden łańcuch mięśniowo-powięziowy. Dominujący łańcuch nadaje organizmowi kształt, a człowiekowi specyficzny sposób gestykulacji. Struyff- -Denys nie ma wątpliwości co do tego, że niemożliwe jest kompletne zneutralizowanie przeważającego łańcucha. Równałoby się to z całkowitą zmianą psychosomatycznego typu danej osoby. W każdym razie, w przypadku nadmiernie dominującego i zaburzającego harmonijne funkcjonowanie łańcucha można przywrócić równowagę, która ostatecznie pozwoli na wykonywanie skoordynowanych ruchów i uniemożliwi powstawanie deformacji.


Struyff-Denys wyróżnia trzy przyczyny zaburzeń równowagi mięśniowej:

  1. Główną przyczynę stanowi psychika - postawa, gestykulacja i morfologia jednostki jest w dużej mierze zwierciadłem jej stanu psychicznego.

  2. Drugą przyczyną jest styl życia - nawyki w pracy, sport oraz brak ruchu prowadzą do nieprawidłowego obciążania mięśni i niewyrównanych napięć mięśniowych